Sau khi Đảng Cộng sản Việt Nam ra đời (03/02/1930), để tăng cường và phát huy cao độ sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc, vì mục tiêu của sự nghiệp cách mạng, ngày 18/11/1930, Ban Thường vụ Trung ương Đảng ban hành Chỉ thị về việc thành lập Hội phản đế Đồng minh - hình thức tổ chức đầu tiên của Mặt trận Dân tộc Thống nhất Việt Nam, đánh dấu sự phát triển về chất của phong trào yêu nước, của khối đại đoàn kết toàn dân trong sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc.
Trong suốt chặng đường 94 năm xây dựng, chiến đấu và trưởng thành, do yêu cầu về chiến lược, sách lược cách mạng trong mỗi thời kỳ, nên hình thức tổ chức và tên gọi của Mặt trận Dân tộc Thống nhất Việt Nam nhiều lần thay đổi, nhưng vị trí, vai trò, chức năng, nhiệm vụ về cơ bản là nhất quán, luôn là lực lượng to lớn của cách mạng Việt Nam, là vũ khí chính trị sắc bén để phát huy sức mạnh tổng hợp toàn dân tộc.
Mặt trận Dân tộc thống nhất Việt Nam nay là Mặt trận Tổ quốc Việt Nam luôn trung thành với lợi ích của nhân dân, là nơi tập hợp các giai tầng xã hội vì mục tiêu lớn của dân tộc, tiêu biểu cho truyền thống đoàn kết dân tộc là biểu trưng cho lòng tự hào, tự tôn dân tộc, là trí tuệ, sức mạnh không gì lay chuyển nổi của các thế hệ người Việt Nam yêu nước trong cuộc đấu tranh xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.